- Pháp Hạnh Giữ Giới Ba La Mật (Bậc Hạ -tt)

Nền Tảng Phật Giáo 

Quyển VI-1 (Pháp Hạnh Ba La Mật)

Soạn giả:Tỳ khưu Hộ Pháp

Pháp Hạnh Giữ Giới Ba-La-Mật Bậc Hạ (tt-2)

(Sīla pāramī)

Tích Bhūridattajātaka (Bhu-ri-dat-tá-cha-tá-ká)-(Tiếp theo)

Chuyện Viên Ngọc Maṇi Như Ý.

Một hôm, người thợ săn Nesāda và người con Somadatta đi vào rừng săn bắn, nhìn thấy viên ngọc maṇi như ý trên tay vị Bà-la-môn bèn hỏi người con rằng:

- Này Somadatta yêu quý! Con hãy nhìn kỹ viên ngọc maṇi trên tay ông Bà-la-môn kia có phải là viên ngọc maṇi như ý của Đức Long Vương Bhūridatta hay không?

- Thưa cha, đúng là viên ngọc maṇi như ý ấy.

- Này Somadatta yêu quý! Nếu đúng là viên ngọc maṇi như ý ấy, thì cha sẽ tìm mọi cách lừa đảo để chiếm đoạt viên ngọc maṇi như ý ấy cho bằng được.

- Thưa cha, ngày trước Đức Long Vương Bhūridatta ban viên ngọc maṇi như ý ấy cho cha, thì cha không chịu nhận, bây giờ cha tìm cách lừa đảo vị Bà-la-môn ấy để chiếm lấy viên ngọc maṇi như ý ấy. Đó là điều bất thiện không nên làm. Thưa cha.

- Này Somadatta! Con không nên nói đến chuyện trước đây. Bây giờ, con hãy xem cha lừa đảo vị Bà-la-môn này, để chiếm lấy viên ngọc maṇi như ý ấy.

Khi ấy, người thợ săn hỏi ông Bà-la-môn rằng:

- Này ông Bà-la-môn! Viên ngọc maṇi mà ông cầm trên tay là viên ngọc quý trong cõi long cung. Vậy, ông có được viên ngọc quý ấy bằng cách nào?

- Này người thợ săn! Sáng nay, tôi vừa đi trên đường, vừa tụng đọc bài kệ mà vị đạo sĩ dạy cho tôi. Khi ấy, 1000 long nữ đang quây quần xung quanh viên ngọc maṇi này, nghe tôi đọc bài thần chú phép thuật Alampāyanamanta: Phép thuật bắt rắn độc ấy, chúng nó hoảng sợ chạy biến mất, không kịp mang theo viên ngọc maṇi này, nên tôi đã nhặt viên ngọc maṇi này.

Nghe vị Bà-la-môn nói vậy, người thợ săn Nesāda có tác ý ác muốn chiếm đoạt viên ngọc maṇi ấy, nên nói với ông Bà-la-môn rằng:

- Này ông Bà-la-môn! Viên ngọc maṇi ấy có nhiều oai lực, nếu người nào không biết tôn trọng, không biết cách giữ gìn, thì viên ngọc maṇi ấy sẽ gây ra sự tai hại kinh khủng cho người ấy.

- Này ông Bà-la-môn! Tôi sẽ trả cho ông 100 lượng vàng, xin ông bán viên ngọc maṇi ấy cho tôi.

Thật ra, người thợ săn Nesāda không có một lượng vàng nào trong nhà cả, nhưng y tin tưởng rằng: “Khi có viên ngọc maṇi như ý ấy, nếu y muốn những thứ nào thì do nhờ oai lực viên ngọc maṇi như ý ấy, y sẽ được thành tựu như ý ngay tức khắc.”

Nghe người thợ săn muốn mua viên ngọc maṇi ấy với giá 100 lượng vàng, ông Bà-la-môn bảo rằng:

- Này người thợ săn! Tôi không thể bán viên ngọc maṇi quý báu này bằng vàng hoặc các châu báu nào cả.

Nghe ông Bà-la-môn khẳng định như vậy, người thợ săn Nesāda phát sinh tâm tham muốn tột cùng nên hỏi ông Bà-la-môn ấy rằng:

-Thưa ông Bà-la-môn, nếu ông không bán viên ngọc maṇi ấy bằng vàng hoặc các thứ châu báu nào khác thì ông muốn đổi viên ngọc maṇi quý ấy bằng thứ gì trong đời này?  Vậy, xin ông cho tôi biết.

Ông Bà-la-môn trả lời rằng:

- Này người thợ săn! Nếu người nào chỉ cho tôi thấy chỗ ở của Long Vương có nhiều thần lực, có chất độc kinh khủng, không một ai dám tiếp xúc thì tôi sẽ trao viên ngọc maṇi này cho người ấy ngay.

Nghe ông Bà-la-môn trả lời như vậy, người thợ săn hỏi rằng:

- Này ông Bà-la-môn! Ông là hoá thân của loài Điểu Vương Garuḍa hoặc một loài chúng sinh nào biến hình ra thành Bà-la-môn đi tìm kiếm Long Vương để ăn thịt có phải không?

- Này người thợ săn! Tôi không phải là Điểu Vương Garuḍa, tôi cũng không phải loài chúng sinh nào biến hình cả, tôi là người thầy bắt rắn độc, mọi người gọi ta là thầy rắn Alampāyana.

- Thưa vị thầy rắn Alampāyana, Ngài có oai lực gì, có quyền lực gì mà Ngài không sợ Long Vương có nhiều thần lực, có chất độc kinh khủng?

Nghe người thợ săn Nesāda hỏi như vậy, vị thầy rắn Alampāyana kể lại rằng:

- Này người thợ săn Nesāda! Điểu Vương Sapaṇṇa truyền dạy phép thuật Alampāyanamanta: Phét thuật bắt rắn cho vị đạo sĩ dòng Koliya thực hành phạm hạnh trong rừng nhiều năm.

Tôi đi vào rừng gặp vị đạo sĩ ấy, xin phục vụ cho vị đạo sĩ, tôi đem hết lòng tôn kính tận tâm phục vụ vị đạo sĩ ấy một cách chu đáo suốt ngày đêm trải qua một thời gian lâu, như người học trò lo phục vụ vị tôn sư của mình và vị đạo sĩ có tâm từ, tâm bi đối với tôi.

Một hôm, vị đạo sĩ có tâm bi dạy cho tôi phép thuật Alampāyanamanta: Phép thuật bắt rắn độc và thuốc trị nọc rắn độc, nên tôi biết được phép thuật Alampāyana-manta và thuốc trị nọc rắn độc. Vì vậy, tôi không sợ Long Vương có nhiều thần lực, có chất độc khủng khiếp.

 Tôi là vị thầy rắn của các vị thầy bắt rắn độc, mọi người gọi tôi là vị thầy rắn Alampāyana vậy.

Nghe vị thầy rắn Alampāyana nói về khả năng đặc biệt của ông, vả lại ông đã từng nói rằng:

“Nếu người nào dẫn chỉ cho tôi thấy chỗ ở của Long Vương có nhiều thần lực, có chất độc kinh khủng, không một ai dám tiếp xúc, thì tôi sẽ trao viên ngọc maṇi này cho người ấy ngay”

Người thợ săn Nesāda rất muốn được viên ngọc maṇi như ý ấy, nên bàn tính với người con của y rằng:

- Này Somadatta yêu quý! Cha rất muốn được viên ngọc maṇi như ý ấy. Vậy, chúng ta không nên bỏ lỡ cơ hội tốt hiếm có này, nếu cha dẫn vị thầy rắn Alam-pāyana đến chỗ ở của Đức Long Vương Bhūridatta, thì cha chắc chắn sẽ có được viên ngọc maṇi như ý ấy.

Nghe người cha nhẫn tâm phản bội, làm hại Đức Long Vương Bhūridatta bậc ân nhân của hai cha con, chỉ vì tâm tham muốn viên ngọc maṇi như ý một cách mù quáng, cho nên Somadatta thưa với cha rằng:

-Thưa cha kính yêu, Đức Long Vương Bhūridatta là bậc ân nhân của hai cha con chúng ta trước đây, Đức Long Vương đã ban cho hai cha con chúng ta hưởng mọi sự an lạc suốt một năm trong cõi long cung.

Trước khi trở lại cõi người Đức Long Vương Bhūridatta đã ban cho cha viên ngọc maṇi như ý ấy, cha không chịu nhận. Bây giờ cha lại nhẫn tâm dẫn vị thầy rắn Alampāyana đến làm hại Đức Long Vương Bhūridatta chỉ vì muốn được viên ngọc maṇi như ý ấy.

- Thưa cha kính yêu, con xin cha không nên nhẫn tâm phản bội, làm hại Đức Long Vương Bhūridatta.

Dù nghe người con khẩn khoản khuyên can như vậy, người cha vẫn không chịu nghe lời khuyên can của người con, ông bảo rằng:

- Này Somadatta! Con còn nhỏ dại chưa biết được sự lợi ích đặc biệt của viên ngọc maṇi như ý ấy. Cha sẽ không bao giờ chịu bỏ lỡ cơ hội tốt hiếm có này.

Biết người cha bị tâm tham muốn viên ngọc maṇi như ý làm tối tăm, không biết được sự tai hại trong kiếp hiện tại và những kiếp vị lai, nên Somadatta giảng giải cho người cha biết rằng:

- Thưa cha kính yêu! Người nào có tác ý làm hại người bạn tốt, không biết tri ân đối với bậc ân nhân của mình, trong kiếp hiện tại, người ấy bị người đời chê trách, bị bạn bè xa lánh, khổ tâm khổ thân. Sau khi người ấy chết, ác nghiệp ấy cho quả tái sinh kiếp sau trong cõi địa ngục, phải chịu quả khổ lâu dài của ác nghiệp ấy.

Nếu cha muốn được những thứ của cải nào, thì cha nên đến xin Đức Long Vương Bhūridatta, Đức Long Vương sẽ ban những thứ của cải ấy cho cha.

Nhưng nếu cha có tác ý ác dẫn vị thầy rắn Alam-pāyana đến làm hại Đức Long Vương thì cha tạo nhiều tội ác đáng nghê tởm.

Khi nghe người con Somadatta giảng giải như vậy, người cha hiểu việc làm tội ác đáng ghê tởm, nhưng người cha có tà kiến hiểu lầm nói với người con rằng:

Dù cha có tạo nhiều tội ác đáng ghê tởm bao nhiêu, sau đó, cha xuống sông tắm gội cho sạch tội lỗi và cúng tế thần lửa, thì cha cũng trở lại trong sạch như thường.

Biết không thể thuyết phục người cha từ bỏ ý định phản bội, làm hại Đức Long Vương Bhūridatta, nên Somadatta thưa rằng:

- Thưa cha, con đã khẩn khoản khuyên can cha không nên làm hại Đức Long Vương Bhūridatta, tạo ra nhiều tội ác ghê tởm mà cha không chịu từ bỏ.

Vậy, từ nay về sau, con quyết tâm không đi cùng đường với cha nữa, cha đi đường của cha, con đi đường của con, bởi vì cha là người phản bạn, làm hại Đức Long Vương Bhūridatta bậc ân nhân của cha con ta.

Sau khi thưa với người cha như vậy, Somadatta quay lưng đi không nhìn lại, đi thằng vào rừng núi Himavanta xuất gia trở thành đạo sĩ thực hành pháp hành thiền định dẫn đến chứng đắc các bậc thiền sắc giới và các phép thần thông, không trở về nhà nữa.

Sau khi vị đạo sĩ Somadatta chết, sắc giới thiện nghiệp cho quả tái sinh lên cõi trời sắc giới phạm thiên hưởng an lạc cho đến hết tuổi thọ trong cõi trời sắc giới phạm thiên ấy.

Người Ít Phước Không Giữ Được Viên Ngọc Maṇi

Sau khi người con Somadatta bỏ đi, người thợ săn Nesāda nghĩ rằng: “Somadatta con trai của ta không hài lòng với việc làm ác của ta bỏ đi, nhưng rồi nó cũng sẽ trở về nhà thôi.”

Nhìn thấy vị thầy rắn Alampāyana bất bình, người thợ săn Nesāda thưa rằng:

- Thưa vị thầy rắn Alampāyana, xin thầy an tâm, tôi sẽ dẫn thầy đến chỗ ở Đức Long Vương Bhūridatta ngay bây giờ.

Nói xong, người thợ săn Nesāda dẫn vị thầy rắn Alampāyana đến đứng cách không xa gò mối bên cạnh cây da gần bờ sông Yamunā, người thợ săn Nesāda chỉ tay về phía gò mối chỗ Đức Bồ Tát Bhūridatta đang nằm thọ trì và giữ gìn bát giới uposathasīla trong ngày giới hôm ấy.

Khi ấy, biết có người đến, Đức Bồ Tát Bhūridatta mở mắt ra nhìn thấy người thợ săn Nesāda dẫn theo vị thầy rắn Alampāyana. Đức Bồ Tát Bhūridatta nghĩ rằng:

Người thợ săn Nesāda này dẫn vị thầy rắn Alam-pāyana đến đây sẽ gây sự tai hoạ cho việc thực hành, giữ gìn bát giới uposathasīla của ta.

Ngày trước, ta đã đoán biết y là con người ác, phản bạn. Cho nên, ta đã dẫn y xuống cõi long cung để y hưởng mọi sự an lạc trong cõi long cung. Khi y trở lại cõi người, ta đã ban cho y viên ngọc maṇi như ý ấy mà y không chịu nhận.

Nay, y lại muốn được viên ngọc maṇi như ý ấy trên tay vị thầy rắn Alampāyana. Do đó, y dẫn vị thầy rắn ấy đến đây bắt ta, để y được viên ngọc maṇi như ý ấy.

Sáng nay, ta đã thọ trì bát giới uposathasīla đầy đủ tám điều giới, nếu ta phát sinh tâm sân làm hại họ thì giới của ta sẽ bị đứt.

Để giữ gìn bát giới uposathasīla cho được hoàn toàn trong sạch và đầy đủ trọn vẹn tám điều giới ấy. Vậy, ta nên phát nguyện rằng: 

“Dù bị thầy rắn Alampāyana hành hạ ta bằng cách nào đi nữa ta vẫn nhẫn nại chịu đựng không bao giờ phát sinh tâm sân đối với vị thầy rắn”

Sau khi phát nguyện xong, Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta thực hành pháp hạnh nhẫn nại Ba-la-mật, nhắm đôi mắt chui đầu vào trong vòng khoanh thân mình, nằm yên không cựa quậy.

Đứng không xa chỗ nằm của Đức Bồ Tát Bhūridatta, người thợ săn Nesāda chỉ tay về phía Đức Bồ Tát Bhūri-datta đang nằm khoanh tròn, rồi đưa 2 bàn tay ra thưa với vị thầy rắn Alampāyana rằng:

- Thưa vị thầy rắn Alampāyana, xin thầy bắt Đức Long Vương Bhūridatta kia, và xin thầy trao viên ngọc maṇi ấy cho tôi.

Nhìn thấy Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta có thân hình xinh đẹp tuyệt vời, vị thầy rắn liền phát sinh tâm tham vô cùng hoan hỷ, nên không còn coi trọng viên ngọc maṇi quý báu ấy nữa, vị thầy Alampāyana ném viên ngọc maṇi về phía người thợ săn Nesāda đồng thời bảo rằng:

- Ngươi hãy nhận lấy viên ngọc maṇi này!

Viên ngọc maṇi như ý vừa chạm 2 bàn tay của tên thợ săn Nesāda, y bắt không được, nên viên ngọc maṇi như ý bị rơi xuống mặt đất, ngay tức thì viên ngọc maṇi như ý biến vào lòng đất, hiện trở lại cõi long cung.

Người thợ săn Nesāda Thiệt Hại 3 Điều

Người thợ săn Nesāda bị thiệt hại 3 điều.

1- Không nhận được viên ngọc maṇi như ý ấy.

2- Làm mất tình nghĩa thân thiện với Đức LongVương Bhūridatta.

3- Mất Somadatta người con yêu quý thường đồng hành với y.

Người thợ săn Nesāda khổ tâm khóc than thảm thiết, không còn nơi nương nhờ, bởi vì không chịu nghe lời khuyên can của người con chí hiếu, y thất tha thất thểu lê đôi chân về nhà.

Đức Bồ Tát Bhūridatta Bị Hành Hạ

Nhìn thấy Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta nằm yên khoanh tròn quanh gò mối, vị thầy rắn Alampāyana thoa thần dược vào toàn thân, miệng ngậm thần dược đọc bài thần chú phép thuật Alampāyanamanta: Phép thuật bắt rắn độc, từ từ tiến dần đến Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta, vị Alampāyana nắm cái đuôi kéo ra, rồi nắm chặt cái đầu, mở cái miệng Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta phun thần dược với nước miếng vào miệng Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta.

Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta vốn là loài chúng sinh rất sạch sẽ, dù Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta bị phun nước miếng và thần dược vào miệng, Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta vẫn nhẫn nại chịu đựng không hề phát sinh tâm sân, vẫn nhắm kín đôi mắt lại để giữ gìn bát giới uposatthasīla cho được trong sạch hoàn toàn và đầy đủ trọn vẹn 8 điều giới, không để điều giới nào bị đứt cả.

Tiếp theo vị thầy rắn Alampāyana đọc tụng thần chú phép thuật Alampāyanamanta và dùng thần dược khống chế Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta, nắm cái đuôi giật lên giật xuống làm cho vật thực trong bụng trào ra ngoài miệng, đặt Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta nằm dài trên mặt đất, y giẫm đạp trên toàn thân từ đuôi lên đầu, rồi ngược lại từ đầu đến đuôi nhiều lần như vậy, làm bộ sương sống rã rời, làm cho mất sức lực. Vị thầy rắn Alampāyana nắm cái đuôi của Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta choàng lên vai mang đi, cái đầu chúc xuống đất kéo lê đi.

Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta chịu bao nhiêu nỗi khổ thân không sao tả được, nhưng nhờ thực hành pháp hạnh phát nguyện Ba-la-mật và pháp hạnh nhẫn nại Ba-la-mật, cho nên, Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta không hề phát sinh tâm sân đối với vị thầy rắn ấy.

Đặt Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta nằm xuống đất, rồi cột chặt lại một nơi, vị thầy rắn Alampāyana vào rừng tìm dây mây đan một cái lồng bỏ Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta vào trong lồng ấy, rồi mang lên vai đến một vùng đông dân cư. Vị thầy rắn Alampāyana đặt cái lồng nhốt Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta xuống, ông loan báo dân chúng trong vùng rằng:

- Này toàn thể dân chúng trong vùng! Ai muốn xem Long Vương Bhūridatta biểu diễn đủ trò hay chưa từng thấy thì hãy tụ hội lại đây.

Nghe vị thầy rắn Alampāyana loan báo như vậy, dân chúng trong vùng kéo nhau đến rất đông. Khi ấy, vị thầy rắn Alampāyana nói với Long Vương Bhūridatta rằng:

- Này Long Vương Bhūridatta! Long Vương hãy biểu diễn các trò thật hay cho dân chúng xem, nếu tôi thu được nhiều tiền của thì tôi sẽ thả Long Vương được tự do trở lại cõi long cung.

Nghe vị thầy rắn Alampāyana hứa như vậy, Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta nghĩ rằng: “Hôm nay, ta sẽ biểu diễn các trò thật hay cho dân chúng xem, khi vị thầy rắn Alampāyana thu được nhiều tiền của, rồi sẽ thả ta ra. Như vậy, vị thầy rắn Alampāyana bảo ta biểu diễn như thế nào thì ta sẽ làm như thế ấy.”

Vị thầy rắn Alampāyana mở nắp lồng ra, Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta từ trong lồng bò ra, vị thầy rắn Alampāyana bảo rằng:

- Này Long Vương Bhūridatta! Long Vương hãy hoá ra thân hình to lớn.

* Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta liền hoá ra thân hình ta lớn.

- Này Long Vương! Hãy hoá ra thân hình nhỏ bé.

* Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta liền hoá ra thân hình nhỏ bé.

* Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta phùng mang lớn dần dần.

* Đức Bồ Tát long vương Bhūridatta biến mất rồi hiện ra lại.

* Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta hiện rõ nửa thân hình.

* Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta biến ra thân hình màu vàng, màu xanh, màu trắng.

* Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta phun lửa, phun khói, v.v.…

Vị thầy rắn Alampāyana bảo Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta biểu diễn thế nào thì Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta biểu diễn thế ấy.

Dân chúng đứng xem Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta bị thầy rắn Alampāyana sai khiến biểu diễn đủ trò, dân chúng ai cũng xúc động trào rơi nước mắt. Mọi người ban thưởng nhiều vàng, bạc đồ trang sức, … cốt để cho vị thầy rắn Alampāyana được nhiều của cải, rồi thả Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta được tự do, nhưng khi thu được nhiều của cải quý báu, vị thầy rắn càng phát sinh tâm tham muốn được thêm nhiều của cải, nên không chịu thả Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta được tự do.

Vị thầy rắn Alampāyana cho người đóng một chiếc lồng bằng kính, nhốt Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta trong lồng kính ấy, rồi đặt trên chiếc xe sang trọng, đưa Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta đi từ vùng này sang vùng khác, bắt buộc Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta biểu diễn các trò cho dân chúng xem, để vị thầy rắn thu được nhiều tiền của, không cho Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta dùng món ăn mật ong và gạo rang, mà cho các món đồ ăn không thể dùng được. 

Tuần tự chiếc xe chở Đức Bồ Tát Long Vương Bhūri-datta đến trước các cửa kinh thành Barāṇasī.

Hôm ấy, nhằm vào ngày giới vị thầy rắn Alampāyana xin vào chầu Đức Vua Bārāṇasī tâu rằng:

- Muôn tâu bệ hạ, kẻ tiện dân có khả năng điều khiển được Long Vương Bhūridatta biểu diễn các trò rất hay để Bệ hạ xem.

Đức Vua Bārāṇasī chuẩn tấu, rồi truyền lệnh cho các quan đánh trống thông báo cho các quan trong triều, những người trong hoàng tộc cùng dân chúng trong kinh thành Bārāṇasī đến xem Long Vương Bhūridatta biểu diễn các trò hay.

Chánh Cung Hoàng Hậu Samuddajā Thấy Ác Mộng

Trong ngày vị thầy rắn Alampāyana bắt Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta, vào canh chót đêm ấy bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā là Mẫu hậu của Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta, nằm thấy ác mộng rằng:

“Bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā bị một người đàn ông có gương mặt đỏ, dùng gươm chặt cánh tay bên phải của bà đem đi, khi máu đang chảy ròng.”

Sau khi tỉnh cơn ác mộng bà vẫn còn sợ hãi tay sờ cánh tay bên phải của bà còn nguyên, bà mới biết rằng đó là cơn ác mộng. Bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā nghĩ rằng: “Ta nằm thấy cơn ác mộng thật là kinh hoàng, không biết có điều gì sảy ra cho bốn vị hoàng tử của ta và đấng phu quân của ta hay không?

Trong bốn hoàng hoàng tử thường có ba hoàng tử ở tại long cung chỉ có hoàng tử Bhūridatta thường xuất hiện trên cõi người, để thọ trì và giữ gìn bát giới uposathasīla trong những ngày giới hằng tháng mà thôi.

Trong cõi người, nếu hoàng tử Bhūridatta gặp thầy rắn hoặc điểu vương thì chắc chắn sẽ gây tai hoạ cho hoàng tử Bhūridatta của ta.”

Nghĩ như vậy, bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā lo lắng khổ tâm sầu não nghĩ đến hoàng tử Bhūridatta suốt ngày đêm. Kể từ ngày bà Chánh cung Hoàng hậu thấy cơn ác mộng đến hôm nay đã trải qua nửa tháng.

Theo lệ thường, cứ mỗi nửa tháng hoàng tử Bhūridatta đến chầu thăm viếng Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha và Mẫu hậu Samuddajā.

Hôm ấy là ngày đến kỳ hạn nửa tháng, bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā ngồi nhìn ra trước cổng lâu đài không thấy hoàng tử Bhūridatta đến, bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā than vãn rằng: “Hoàng nhi Bhūridatta con hãy mau đến thăm Mẫu hậu, Mẫu hậu đang mong chờ con.”

Cứ như vậy, ngày này qua ngày khác, bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā mong chờ hoàng tử Bhūridatta, làm cho bà khổ tâm sầu não suốt nửa tháng ròng rã.

Theo lệ thường, mỗi tháng một lần, ba hoàng tử Sudassana, Subhoga, Ariṭṭha ngự đến chầu thăm viếng Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha và Mẫu hậu Samuddajā.

Hôm ấy, nhằm vào ngày đến kỳ hạn Đức Long Vương Sudassana, hoàng tử trưởng của Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā và Đức Long Vương Dhataraṭṭha, ngự đến chầu Mẫu hậu Samuddajā, nhìn thấy Mẫu hậu Samud-dajā khổ tâm sầu não khóc than, hoàng tử trưởng Sudassana không biết do nguyên nhân nào làm cho Mẫu hậu khổ tâm như vậy, nên tâu rằng:

- Muôn tâu Mẫu hậu, con đến chầu thăm Mẫu hậu, do nguyên nhân nào mà Mẫu hậu không vui mừng, ai làm cho Mẫu hậu khổ tâm, sầu não? hoặc Mẫu hậu có nỗi khổ tâm gì mà trên gương mặt của Mẫu hậu âu sầu, đôi mắt của Mẫu hậu đầy nước mắt vậy? Tâu Mẫu hậu.

- Này hoàng nhi Sudassana yêu quý! Mẫu hậu nằm thấy cơn ác mộng trải qua một tháng nay như sau: “Một người đàn ông có đôi mắt đỏ, dùng thanh gươm chặt cánh tay bên phải của Mẫu hậu, đem đi, khi máu đang chảy ròng.”

Đó là nguyên nhân làm cho Mẫu hậu khổ tâm sầu não khóc than suốt ngày đêm, kể từ ngày hôm ấy cho đến nay trải qua một tháng rồi.

- Này hoàng nhi Sudassana yêu quý! Mẫu hậu cùng con ngự đến thăm lâu đài của Bhūridatta để biết rõ về hoàng đệ của con như thế nào?

Bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā cùng phái đoàn hộ giá của Hoàng tử trưởng Sudassana ngự đến thăm lâu đài của Hoàng tử Bhūridatta.

Một tháng trước, các Hoàng hậu của Đức Long Vương Bhūridatta xuất hiện lên cõi người đến chỗ gò mối không gặp Đức Long Vương đấng phu quân của họ. Các bà hoàng hậu nghĩ rằng: “Đức Long Vương đã ngự trở về cõi long cung, đến chầu Mẫu hậu Samuddajā và Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha, rồi ở lại hầu hạ phục vụ thuyết pháp tế độ Mẫu hậu cùng Đức Phụ Vương.”

Do đó, các bà Hoàng hậu không đi tìm kiếm Đức Long Vương Bhūridatta nữa.

Hôm nay, nhìn từ xa thấy Mẫu hậu Samuddajā và Hoàng huynh Sudassana ngự đến đây, các bà Hoàng hậu của Đức Long Vương Bhūridatta ngự ra cung kính đón rước Mẫu hậu và Hoàng huynh cùng đảnh lễ nơi bàn chân của hai Người, rồi tâu rằng:

- Muôn tâu Mẫu hậu, Đức Long Vương Bhūridatta hoàng tử của Mẫu hậu ở nơi nào, sao không cùng ngự theo Mẫu hậu?

- Muôn tâu Mẫu hậu, đã một tháng qua, các con ngày đêm mong chờ Đấng phu quân Bhūridatta trở về.

Nghe các bà Hoàng hậu của Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta tâu như vậy, bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā chết ngất, vì quá xúc động, Hoàng tử Sudassana đến đỡ Mẫu hậu còn các bà hoàng hậu ấy ôm đôi bàn chân Mẫu hậu khóc than thảm thiết.

Khi ấy, Đức Long Vương Subhoga và Đức Long Vương Ariṭṭha cùng đoàn hộ giá ngự đến chầu thăm viếng Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha và Mẫu hậu Samuddajā.

Trên đường đi ngang qua lâu đài của Hoàng huynh Bhūridatta nghe tiếng khóc than của các hoàng tỷ. Hai Đức Long Vương ghé vào lâu đài, thì thấy Mẫu hậu Samuddajā nằm trên long sàng, Hoàng huynh trưởng ngồi bên cạnh, các hoàng tỷ ôm đôi bàn chân Mẫu hậu khóc than thảm thiết.

Hai hoàng tử Subhoga và Ariṭṭha không biết chuyện gì xảy ra, ngự đến hầu đảnh lễ Mẫu hậu, mới biết Hoàng huynh Bhūridatta đã mất tích một tháng rồi.

Hoàng tử Subhoga và Ariṭṭha tâu với Mẫu hậu rằng:

- Muôn tâu Mẫu hậu, xin Mẫu hậu an tâm, ba huynh đệ chúng con sẽ đi khắp mọi nơi từ trên cõi trời, nơi rừng núi himavanta, cõi người, các con sông, biển… tìm cho được Hoàng huynh Bhūridatta thỉnh về chầu Mẫu hậu trong vòng 7 ngày.

Nghe các hoàng tử tâu như vậy, Mẫu hậu Samuddajā truyền bảo rằng:

- Này các hoàng nhi yêu quý! Các con hãy mau đi tìm Bhūridatta thỉnh về chầu Mẫu hậu, nếu Mẫu hậu không gặp được Bhūridatta sớm thì chắc chắn Mẫu hậu không thể sống được nữa.

Nghe Mẫu hậu truyền dạy như vậy, Hoàng tử trưởng Sudassana truyền dạy hai hoàng đệ rằng:

- Này hai Hoàng đệ! Cả ba huynh đệ chúng ta phải đi khắp mọi nơi, huynh phân công tác như sau:

 * Hoàng đệ Ariṭṭha có tính khí nóng nảy nếu thấy Hoàng huynh Bhūridatta bị hành hạ ở xóm làng nào thì xóm làng ấy chắc chắn sẽ bị thiêu đốt thành tro bụi. Đó là điều hoàng đệ Bhūridatta không muốn.

Vậy, huynh phân công Hoàng đệ Ariṭṭha đi tìm trên các cõi trời. Nếu hoàng đệ thấy Hoàng huynh Bhūridatta đang thuyết pháp thì hoàng đệ vào thỉnh Hoàng huynh Bhūridatta trở về cõi long cung đến chầu Mẫu hậu gấp, vì Mẫu hậu đang mong chờ.

*Hoàng đệ Subhoga đi tìm trong rừng núi Himavanta và các con sông lớn, biển. Nếu thấy Hoàng huynh Bhūridatta thì thỉnh Hoàng huynh Bhūridatta ngự trở về cõi long cung vào chầu Mẫu hậu, vì Mẫu hậu đang mong chờ.

*Còn huynh sẽ đi tìm trên cõi người, nếu huynh xuất hiện lên cõi người với hình dáng người thanh niên trai trẻ thì loài người không quan tâm, không kính trọng. Vậy, huynh sẽ biến hoá thành vị đạo sĩ thì được loài người kính trọng, huynh sẽ dễ dàng hỏi thăm tin tức của Hoàng đệ Bhūridatta.

Sau khi phân công tác xong, cả ba huynh đệ vào đảnh lễ Mẫu hậu Samuddajā, xin Mẫu hậu ban phước lành ra đi.

Khi ấy, một hoàng muội Ajamukhī  là người em cùng Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha khác Mẫu hậu, Công chúa Ajamukhī rất kính yêu Hoàng huynh Bhūridatta, nên xin đi theo sau Hoàng huynh trưởng Sudassana.

Hoàng huynh trưởng truyền dạy rằng:

- Này hoàng muội Ajamukhī yêu quý! Em không thể đi theo cùng với huynh được, bởi vì huynh biến hoá thành vị đạo sĩ, em đi theo sau sẽ bị người ta chê trách.

Nghe hoàng huynh trưởng Sudassana truyền dạy như vậy, hoàng muội Ajamukhī thưa rằng:

- Thưa Hoàng huynh trưởng, em sẽ biến hoá thành một con nhái con nằm gọn trên cái mũ của Hoàng huynh..

- Này hoàng muội Ajamukhī yêu quý! Nếu như vậy thì hoàng muội hãy mau đi theo Hoàng huynh ngay!

- Thưa Hoàng huynh trưởng, trước hết, muội hỏi các hoàng tỷ, hoàng hậu của Hoàng huynh Bhūridatta, để biết Hoàng huynh Bhūridatta xuất hiện lên cõi người thường thọ trì và giữ gìn bát giới uposathasīla chỗ nào, rồi huynh muội chúng ta hãy đi đến chỗ ấy trước.

Các hoàng hậu của Đức Long Vương Bhūridatta cho biết tại gò mối gần cây da bên bờ sông Yamunā, là nơi Đấng phu quân Bhūridatta thường nằm thọ trì và giữ gìn bát giới uposathasīla trong những ngày giới hằng tháng.

Biết được chỗ của Hoàng huynh Bhūridatta, hai huynh muội hiện lên cõi người ngự đến tại nơi ấy quan sát xem xét thấy những vết máu khô của Hoàng đệ Bhūridatta, đi theo vết máu đến một nơi thấy những sợi dây mây vụn đang bỏ rãi rác nơi ấy. Vị đạo sĩ Sudassana đoán biết chắc chắn rằng: “Vị thầy rắn đã bắt Hoàng đệ Bhūridatta.”

Vị đạo sĩ Sudassana phát sinh nỗi khổ tâm cùng cực, nước mắt trào ra, vị đạo sĩ Sudassana lần theo con đường mòn mà vị thầy rắn đã đi đến một vùng dân chúng đông đúc, vị đạo sĩ Sudassana hỏi thăm dân chúng rằng:

- Này quý bà con! Vị thầy rắn bắt Đức Long Vương Bhūridatta biểu diễn trò tại đây có phải không?

- Kính thưa vị đạo sĩ, cách đây một tháng, vị thầy rắn Alampāyana bắt Đức Long Vương biểu diễn trò tại đây, đã thu được nhiều tiền, vàng bạc … rồi đi đến vùng khác rồi.

Nghe dân chúng cho biết tin tức về Hoàng đệ Bhūridatta, vị đạo sĩ Sudassana cảm thấy vui mừng, nhưng nỗi khổ tâm lại phát sinh, bởi vì nghĩ đến Hoàng đệ Bhūridatta bị thầy Alampāyana hành hạ, vị đạo sĩ Sudassana theo dõi từ vùng này đến vùng khác, từ tỉnh thành này đến tỉnh thành khác cuối cùng đến kinh thành Bārāṇasī, gặp vị thầy rắn Alampāyana đang chuẩn bị bắt Đức Long Vương Bhūridatta biểu diễn cho Đức Vua Bārāṇasī xem.

Hôm ấy, vị thầy rắn Alampāyana ăn mặc một bộ đồ sang trọng. cho người mang lồng kính ra đặt trước sân rồng của cung điện, các hoàng gia, các quan cùng dân chúng trong kinh thành tụ hội rất đông, một ngai vàng được sắp đặt chờ Đức Vua Bārāṇasī ngự đến xem.

Đức Vua Bārāṇasī truyền bảo các quan rằng:

Trẫm sẽ ngự đến, truyền cho vị thầy rắn Alampāyana hãy đem Long Vương Bhūridatta thả ra trước.

Được lệnh của Đức Vua Bārāṇasī, vị thầy rắn Alampāyana mở của lồng kính, báo hiệu mời Đức Long Vương Bhūridatta bò ra ngoài.

Khi ấy, vị đạo sĩ Sudassana đứng sau nhóm người xem, Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta thò đầu ra xem bên ngoài, nếu nhìn thấy có Điểu Vương xuất hiện ở nơi ấy, thì Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta không dám bò ra ngoài, vì sợ Điểu Vương gây tai hại cho mình.

Thấy không có Điểu Vương, nên Đức Bồ Tát Long Vương bò thẳng đến chỗ đứng của vị đạo sĩ Sudassana, những người đứng xem gần nơi ấy đều hoảng sợ bỏ chạy ra xa, chỉ còn vị đạo sĩ Sudassana đứng yên một chỗ, Đức Bồ Tát Long Vương cúi đầu dưới đôi bàn chân của vị đạo sĩ Sudassana. Vị đạo sĩ Sudassana nhìn thấy hoàn cảnh đáng thương của Hoàng đệ Bhūridatta, xúc động nên khóc trào nước mắt, Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta cũng khóc rồi bỏ trở lại vào chiếc lồng kính.

Khi ấy, vị thầy rắn Alampāyana hiểu lầm vị đạo sĩ bị Long Vương Bhūridatta cắn, nên đến an ủi rằng:

- Thưa đạo sĩ, Long Vương Bhūridatta bò đến cắn đôi bàn chân của Ngài có phải không?

- Kính xin Ngài chớ nên lo sợ, tôi có bổn phận chữa trị vết thương cho Ngài được bình phục.

Nghe vị thầy rắn Alampāyana thưa như vậy, vị đạo sĩ Sudassana muốn khiêu khích với vị thầy rắn rằng:

- Này thầy rắn Alampāyana! Đức Long Vương ấy không có khả năng làm gì ta được, dù chỉ một chút thôi. Thật ra, trong đời này có bao nhiêu thầy rắn cũng không có một ai hơn ta được.

Vì không biết vị đạo sĩ ấy là ai, thầy rắn Alampāyana chạm tự ái, nên nổi cơn giận dữ mắng nhiếc rằng:

- Này Đạo sĩ! Ngươi là ai mà ngu si đến cuồng dại,

dám tự cao tự đại, mang hình thức đạo sĩ đến đây thách đố với ta giữa hội chúng đông đảo như thế này!

Vị thầy rắn Alampāyana tuyên bố rằng:

- Kính xin toàn thể hội chúng thông cảm cho tôi, nếu có chuyện gì xảy ra với vị đạo sĩ này thì tôi là người vô tội, kính xin quý vị đừng giận tôi.

Nghe vị thầy rắn Alampāyana nói vậy, vị đạo sĩ thách đố với vị thầy rắn rằng:

- Này thầy rắn Alampāyana! Ông đem con Long Vương đấu với con nhái con của ta. Trong cuộc chiến đầu này giữa hai chúng ta, mỗi người có một số tiền 5000 đồng kahāpana, nếu người nào thua thì người đó mất số tiền đó, nếu người nào thắng thì người ấy được số tiền đó.

Nghe vị đạo sĩ đặt ra điều kiện đấu nhau như vậy, vị thầy rắn Alampāyana nói với vị đạo sĩ trẻ rằng:

- Này đạo sĩ trẻ! Ta là người giàu mới có số tiền lớn như vậy, còn ngươi là kẻ nghèo hèn, ai đứng ra bảo lãnh cho ngươi.

Vậy, trong cuộc chiến đấu này giữa ta và ngươi, mỗi người phải đặt ra một số tiền 5000 đồng kahāpana.

Nghe vị thầy rắn Alampāyana nói như vậy, vị đạo sĩ Sudassana đến chầu Đức Vua Bārāṇasī tâu rằng:

- Muôn tâu Đại Vương cao thượng, cầu mong Đại Vương được sống lâu, an lạc. Kính xin Đại Vương đứng ra bảo lãnh số tiền 5000 đồng kahāpana giúp bần đạo.

Nghe vị đạo sĩ tâu như vậy, Đức Vua truyền hỏi rằng:

- Thưa vị đạo sĩ, Vì lý do gì mà đạo sĩ cầu xin Trẫm đứng ra bảo lãnh số tiền lớn như vậy?

Nghe Đức Vua truyền hỏi như vậy, vị đạo sĩ Sudassana tâu rằng:

- Muôn tâu Đại Vương, bởi vì thầy rắn Alampāyana đem Đức Long Vương Bhūridatta đấu với con nhái con của bần đạo. Trong cuộc chiến đấu giữa bần đạo với vị thầy rắn Alampāyana, nếu người nào thua thì phải chịu chồng đủ số tiền 5000 đồng kahāpana cho người thắng.

- Muôn tâu Đại Vương cao thượng, kính xin Đại Vương ngự đến chứng kiến cuộc chiến đấu hôm nay.

Đức Vua Bārāṇasī ngự cùng vị đạo sĩ Sudassana ra chỗ sân rồng nơi hội chúng tụ hội đông đảo.

Nhìn thấy Đức Vua ngự ra cùng với đạo sĩ, vị thầy rắn Alampāyana kính nể không dám xem thường vị đạo sĩ, do nghĩ rằng: Vị đạo sĩ này là người hoàng tộc nên thưa rằng:

- Thưa vị đạo sĩ, tôi không dám coi thường tài năng và oai lực của Ngài, nhưng tôi khuyên Ngài không nên ỷ lại vào tài năng của mình mà không biết sợ con Long Vương Bhūridatta này. Tôi cho Ngài biết con Long Vương Bhūridatta này có nhiều thần lực, có chất độc khủng khiếp lắm.

Nghe vị thầy rắn Alampāyana khuyên như vậy, vị đạo sĩ Sudassana nói với thái độ khiêu khích rằng:

- Này thầy rắn Alampāyana! Bần đạo biết Đức Long Vương này không có chất độc, nhưng ông đã lừa gạt mọi người cho rằng: Đức Long Vương có chất độc kinh khủng, để ông kiếm được nhiều của cải.

Nếu mọi người đều biết Đức Long Vương này không có chất độc, thì ông đâu có kiếm được của cải lớn như thế này? 

Nghe vị đạo sĩ Sudassana nói như vậy, thầy rắn Alampāyana nổi cơn tức giận như điên như cuồng mắng nhiếc vị đạo sĩ Sudassana rằng:

- Này đạo sĩ giả! Ngươi mặc đồ gia cọp, đầu đôi mũ như đạo sĩ, ngươi vốn là người si mê đần độn tự cao tự đại, dám thách ta giữa hội chúng này. Ngươì dám coi thường Long Vương này cho là không có chất độc. Vậy, ngươi dám đến gần con Long Vương có chất độc kinh khủng, có nhiều thần lực này hay không?

Nếu ngươi đến gần thì con Long Vương phun chất độc, phun lửa ra thiêu đốt ngươi biến thành tro bụi ngay!

Vị đạo sĩ Sudassana nói khiêu khích với vị thầy rắn Alampāyana rằng:

- Này thầy rắn Alampāyana! con rắn nước, con rắn lửa may ra còn có chất độc, nhưng Đức Long Vương này làm gì có chất độc!

Vị thầy rắn Alampāyana nổi cơn tức giận điên cuồng nói rằng:

- Này vị đạo sĩ giả! Tôi từng nghe chư Thánh Arahán cao thượng dạy rằng: “Các thí chủ đã làm phước bố thí trong đời này sau khi họ chết, thiện nghiệp bố thí ấy cho quả tái sinh lên cõi trời.”

 Vậy, khi đang còn sống, ngươi có những gì bố thí được thì nên làm phước bố thí ngay tức thì, ta sẽ sai khiến con Long Vương có nhiều thần lực, có chất độc kinh khủng, sẽ bò đến cắn ngươi, sẽ thiêu huỷ ngươi biến thành tro bụi.

Vị đạo sĩ Sudassana cũng khuyên vị thầy rắn rằng:

- Này thầy rắn Alampāyana! Tôi cũng từng nghe chư Thánh Arahán cao thượng dạy rằng:“Các thí chủ đã làm phước thiện bố thí trong đời này, sau khi người ấy chết, thiện nghiệp bố thí ấy cho quả tái sinh lên cõi trời.”

Vậy, khi ông còn sinh mạng, ông nên đem của cải tài sản để làm phước bố thí ngay bây giờ. Tôi sẽ cho con nhái con tên Ajamukhī có nhiều thần lực, có nhiều chất độc kinh khủng nhảy ra cắn ông, chắn chắn ông sẽ biến thành tro bụi.

- Này thầy rắn Alampāyana! con nhái con này tên Ajamukhī vốn là Công chúa của Đức Long Vương Dhataraṭṭha, nó là hoàng muội cùng Đức phụ Vương khác Mẫu hậu với bần đạo, Công chúa Ajamukhī có nhiều thần lực có chất độc kinh khủng, nó sẽ cắn ông biến thành tro bụi.

Sau khi nói xong, đạo sĩ Sudassana đứng giữa hội chúng đông đảo đưa bàn tay ra gọi hoàng muội Ajamukhī rằng:

- Này hoàng muội Ajamukhī yêu quý! Em hãy nhảy ra từ trên mũ của Hoàng huynh, đứng trên bàn tay của Hoàng huynh. 

Nghe tiếng Hoàng huynh Sudassana gọi, con nhái con vốn là Công chúa Ajamukhī nhảy ra từ trên mũ, đứng trên bàn tay của vị đạo sĩ Sudassana, nhả từ miệng ra 3 giọt chất độc trên bàn tay của vị đạo sĩ Sudassana, rồi nhảy trở lại nằm trên mũ của vị đạo sĩ như trước.

Khi ấy, vị đạo sĩ Sudassana đưa 3 giọt chất độc dõng dạt tuyên bố rằng:

Toàn thể dân chúng trong nước này sẽ bị diệt vong chỉ do 3 giọt chất độc này mà thôi!

Tiếng nói của vị đạo sĩ Sudassana vang dội khắp kinh

thành Bārāṇasī ra xa chu vi rộng lớn.

Khi ấy, Đức Vua Bārāṇasī truyền hỏi vị đạo sĩ Sudassana rằng:

- Thưa Ngài đạo sĩ, tại sao dân chúng trong nước này sẽ bị diệt vong?

- Tâu Đại Vương, dân chúng trong nước này sẽ bị diệt vong bởi vì 3 giọt chất độc này.

- Thưa Ngài đạo sĩ, xin Ngài bỏ 3 giọt chất độc xuống mặt đất được hay không?

- Tâu Đại Vương, không thể được! Nếu bần đạo bỏ 3 giọt chất độc này xuống mặt đất, thì xin Đại Vương nên biết rằng:

Các loài cây ăn trái, các loài hoa màu v.v... do nương nhờ mặt đất đều bị khô héo, tàn lụi cả vì 3 giọt chất độc này. Do đó, bần đạo không thể bỏ xuống mặt đất được.

- Thưa đạo sĩ, xin Ngài ném xuống nước được hay không?

- Tâu Đại Vương, cũng không thể được! Nếu bần đạo ném 3 giọt chất độc này xuống nước, thì xin Đại Vương biết rằng:

Các loài chúng sinh sống trong nước đều bị chết cả thảy, không còn một con nào sống sót. Do đó, bần đạo không thể bỏ xuống nước được.

- Thưa đạo sĩ, xin Ngài ném lên hư không có được hay không?

- Tâu Đại Vương, cũng không thể được! Nếu bần đạo ném 3 giọt chất độc này lên hư không thì xin Đại Vương nên biết rằng: Mưa và sương sẽ không có, hạn hán suốt bảy năm ròng rã.

Dó đó, bần đạo không thể nào ném lên hư không. 

Đức Vua Bārāṇasī khẩn khoản yêu cầu rằng:

- Thưa đạo sĩ, Trẫn không biết làm cách nào nữa. Vậy, xin Ngài tìm cách cứu giúp toàn thể dân chúng trong nước tránh khỏi tai hoạ diệt vong.

Vị đạo sĩ Sudassana tâu rằng:

- Tâu Đại Vương, nếu như vậy thì xin Đại Vương truyền lệnh cho đào 3 cái hầm thật sâu gần sát nhau, rồi bần đạo sẽ làm cho nó trở thành vô hiệu.

Sau khi đào xong 3 cái hầm sâu, vị đạo sĩ Sudassana bỏ dầy các loại cây thuốc khác nhau để làm hoá giải bớt chất độc vào hầm thứ nhất, bỏ đầy phân bò vào hầm thứ nhì, bỏ đầy thần dược vào hầm thứ ba.

 Vị đạo sĩ Sudassana bỏ 3 giọt chất độc xuống hầm thứ nhất, ngay khi ấy, ngọn lửa bốc cháy ngùn ngụt cháy lan sang hầm thứ nhì chứa đầy phân bò, rồi cháy sang hầm thứ ba gặp thần dược, ngọn lửa cháy hết thần dược, thì mới tắt.

Khi ấy, vị thầy rắn Alampāyana đứng gần nơi ấy, bị tiếp xúc hơi độc làm cho thân hình của ông lở loét, trở thành bệnh ngoài da thấy rất ghê tởm. Vị thầy rắn sợ hãi hét lên rằng:

“Nāgarājānaṃ vissajjemi” (3 lần)

Tôi xin thả Đức Long Vương Bhūridatta ra được tự do. (3 lần.)

Nghe tiếng la hét lớn của thầy rắn Alampāyana như vậy, Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta từ trong lồng kính bò ra, liền biến hoá ra thân hình to lớn có đầy đủ trang phục, đồ trang sức ngọc ngà quý báu đứng giữa hội chúng như Đức Vua trời, đồng thời vị đạo sĩ Sudassana và Công chúa Ajamukhī cũng hoá ra như vị thiên nam, thiên nữ có đầy đủ trang phục và đồ trang sức lộng lẫy đứng bên cạnh Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta.

Khi ấy, Đức Long Vương Sudassana tâu rằng: 

- Muôn tâu Đại Vương, Đại Vương có biết ba huynh đệ muội chúng con là ai không?

Đức Vua Bārāṇasī truyền bảo rằng:

- Thưa quý vị, Trẫm không biết thật!

- Muôn tâu Đại Vương, Đại Vương không biết 3 huynh đệ muội chúng con là phải, nhưng điều chắc chắn Đại Vương nhớ rõ chuyện Công chúa Samuddajā của Đức Vua Brahmadatta ban cho Đức Long Vương Dhataraṭṭha trước kia đúng không?

Đức Vua Bārāṇasī truyền bảo rằng:

- Này quý vị! Đúng vậy, Trẫm nhớ rõ lắm! Bởi vì Công chúa Samuddajā là Hoàng muội của Trẫm.

Đức Long Vương Sudassana tâu rõ lý lịch rằng:

- Muôn tâu Đại Vương, cháu là hoàng tử trưởng tên Sudassana, em cháu là hoàng tử thứ nhì Bhūridatta, cả hai chúng cháu là hoàng tử của bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā, Hoàng muội của Đại Vương.

Vậy, Đại Vương là Đức Vua cậu của hai huynh đệ chúng cháu.

- Muôn tâu Đức Vua Cậu, Mẫu hậu Samuddajā sinh hạ được 4 hoàng tử: Cháu là hoàng tử trưởng tên Sudassana, kế hoàng tử thứ nhì Bhūridatta, hoàng tử thứ ba Subhoga và hoàng tử thứ tư Ariṭṭha. Mỗi cháu đi tìm hoàng tử Bhūridatta mỗi nơi. Còn Công chúa Ajamukhī này là hoàng muội của chúng cháu cùng Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha khác Mẫu hậu.

Nghe Đức Long Vương Sudassana tâu rõ cội nguồn như vậy, Đức Vua Bārāṇasī vui mừng khôn xiết, ôm choàng 3 cháu vào lòng, quá xúc động trào ra nước mắt, rồi dẫn nhau ngự vào cung điện.

Trước tiên Đức Vua truyền hỏi rằng:

- Này các cháu yêu quý! Mẫu hậu Samuddajā của các cháu thế nào? Cậu muốn gặp Mẫu hậu của các cháu bằng cách nào?

Đức Long Vương Sudassana tâu rằng:

- Tâu Đức Vua Cậu, Mẫu hậu Samuddajā của các cháu nằm thấy ác mộng đoán biết chắc chắn rằng:

Hoàng tử Bhūridatta bị tai nạn, cho nên ngày đêm Mẫu hậu Samuddajā nhớ thương hoàng tử Bhūridatta, lo lắng sầu não khổ tâm, truyền 3 huuynh đệ chúng cháu mỗi vị một nơi đi tìm cho được hoàng tử Bhūridatta, thỉnh về chầu Mẫu hậu sớm.

- Tâu Đức Vua cậu, Đức Vua Ngoại của chúng cháu hiện đang ngự tại nơi nào?

- Này quý cháu yêu quý! Đức Vua Ngoại của các cháu từ khi tiễn đưa Công chúa Samuddajā rời khỏi cung điện, ban cho Đức Long Vương Dhataraṭṭha.

Từ đó, đêm ngày nhớ thương Công chúa Samuddajā, nỗi buồn khổ khôn nguôi, nên Đức Vua Ngoại đã truyền ngôi lại cho cậu, rồi Đức Vua Ngoại từ bỏ kinh thành Bārāṇasī đi vào rừng xuất gia trở thành đạo sĩ.

Hiện nay, Đức Vua Ngoại đạo sĩ của các cháu đang ngự tại rừng núi kia.

- Tâu Đức Vua Cậu, Mẫu hậu của chúng cháu muốn viếng thăm Đức Vua Ngoại và Đức Vua cậu. Cháu xin hẹn đến ngày hôm ấy, Đức Vua cậu ngự đến chỗ ở của Đức Vua ngoại. Vào ngày hôm ấy, cháu sẽ thỉnh Mẫu hậu Samuddajā, và các cháu đủ mặt ngự đến đoàn tụ gia đình tại chỗ ở của Đức Vua Ngoại đạo sĩ ấy.

Đức Vua Bārāṇasī truyền hỏi về Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta rằng:

- Này cháu Bhūridatta yêu quý! Cháu có nhiều thần lực phi thường như vậy, tại sao vị thầy rắn Alampāyana bắt được cháu?

Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta tâu với Đức Vua cậu Bārāṇasī hiểu rõ về thực hành pháp hạnh giữ giới Ba-la-mật, pháp hạnh phát nguyện Ba-la-mật, pháp hạnh nhẫn nại Ba-la-mật, v.v… của mình, rồi Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta thuyết pháp giảng dạy Đức Vua cậu thực hành mười pháp của Đức Vua, làm phước thiện bố thí, giữ giới v.v.. giữ gìn truyền thống tổ tiên của dòng họ.

Khi ấy, Đức Long Vương Sudassana tâu rằng:

- Tâu Đức Vua Cậu, Mẫu hậu Samuddajā đang ngày đêm nhớ thương, trông ngóng từng giờ từng phút mong gặp Hoàng tử Bhūridatta. Chúng cháu cần phải trở lại cõi long cung sớm.

Vậy, chúng cháu kính đảnh lễ Đức Vua Cậu, xin phép bái biệt Đức Vua Cậu, hẹn vào ngày ấy đoàn tụ đông đủ.

Đức Vua Bārāṇasī tiễn đưa những người cháu yêu quý ra khỏi cung điện, không cầm được nước mắt, nhìn theo 3 người cháu cho đến khi chúng nó biến mất, xuất hiện trở về cõi long cung của mình.

Đức Bồ Tát Bhūridatta Trở Về Cõi Long Cung

Khi Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta trở về cõi long cung, Mẫu hậu Samuddajā, Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha, các hoàng hậu, những người trong hoàng tộc, các quan cận thần .v.v… đều cảm thấy vui mừng khôn xiết.

Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta bị nhốt trong lồng kính một tháng qua, phải chịu mọi cảnh khổ hành hạ đói khát, nên bị lâm bệnh, nằm trên lâu đài của mình, nhưng còn phải vất vả tiếp những người thân đến thăm viếng.

* Hoàng tử Ariṭṭha có phận sự lên trên cõi trời để tìm kiếm khắp mọi nơi mà không gặp Hoàng huynh Bhūridatta, nên đã trở về cõi long cung trước nhất.

* Hoàng tử Subhoga có phận sự đi tìm trong khu rừng núi Himavanta, các con sông lớn, các biển cả đại dương, khi Hoàng tử Subhoga đến con sông Yamunā gặp người thợ săn Nesāda hằng ngày đến con sông này tắm để rửa tội, bởi vì y phản bạn, chỉ thầy rắn Alampāyana bắt Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta.

Hoàng tử Subhoga bắt người thợ săn Nesāda đem xuống cõi long cung để trị tội, nhưng Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta truyền lệnh cho các long nam dẫn người thợ săn Nesāda rời khỏi cõi long cung đưa trở về cõi người.

Ngày Đoàn Tụ Thân Tộc

Đúng ngày hẹn, Đức Vua Bārāṇasī cùng với đoàn hộ giá ngự đến cốc của Đức Phụ Vương đạo sĩ.Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta truyền lệnh rằng:

Chúng ta chuẩn bị ngự đến chầu Đức Vua Ngoại Brahmadatta và Đức Vua Cậu Sāgarabrahmadatta.

Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta dẫn đầu phái đoàn gồm có Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha, Mẫu hậu Samuddajā, các hoàng tử, các công chúa, các hoàng hậu, các thành phần trong long tộc, cùng các quan quân theo hộ giá từ cõi long cung xuất hiện lên bờ sông Yamunā trên con đường dẫn đến cốc của Đức Vua Ngoại Brahmadatta đạo sĩ.

Khi ấy, từ xa nhìn thấy Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta dẫn đầu phái đoàn đông đảo, Đức Vua Sāgarabrahmadatta không nhận ra được Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta cháu của mình, nên tâu hỏi Đức Phụ Vương đạo sĩ rằng:

- Muôn tâu Đức Phụ Vương, phái đoàn đông đảo, quân lính chỉnh tề, tiếng trống nhịp nhàng, tiếng tù và vang dội của Đức Vua nào từ xa ngự đến, Đức Vua còn trẻ có gương mặt trong sáng như vàng rồng, oai phong lẫm liệt ngự trên chiếc long xa được trang hoàng lộng lẫy, có chiếc lộng che trên đầu.

Đức Vua nào có gương mặt trong sáng như vàng ròng, trên thân mình được điểm trang những viên ngọc maṇi vô giá, bên cạnh có hai người hầu tay cầm quạt lông đuôi công được kết rất xinh đẹp.

Đức Vua nào có thân hình cân đối khoẻ mạnh, trang điểm những viên ngọc maṇi quý giá, đôi chân mang đôi hia vàng óng ánh, tay cầm thanh gươm báu…

Trẫm xin tỏ lòng tôn kính Đức Vua ấy.

- Muôn tâu Đức Phụ Vương, Đức Vua ấy là Đức Vua đất nước nào? từ đâu ngự đến đây vậy? Đức Phụ Vương.

Đức Đạo sĩ Brahmadatta chứng đắc các bậc thiền và các phép thần thông là Đức Phụ Vương của Đức Vua Sāgarabrahmadatta truyền dạy rằng:

- Này Hoàng nhi Sāgarabrahmadatta! Đức Long Vương Bhūridatta sắp ngự đến nơi đây, là hoàng tử của Đức Long Vương Dhataraṭṭha và Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā, Hoàng muội của hoàng nhi. Đức Long Vương Bhūridatta ấy là cháu gọi Đức Phụ Vương là Ông Ngoại và gọi hoàng nhi là Vua Cậu.

Khi Đức Đạo sĩ Brahmadatta truyền dạy Đức Vua Sāgarabrahmadatta như vậy, thì Đức Long Vương Bhūridatta dẫn đầu phái đoàn gồm có Đức Phụ Vương Dhataraṭṭha, Mẫu hậu Samuddajā, các Hoàng hậu, các Hoàng tử, các Công chúa, các hoàng gia, các đoàn quan quân đông đảo theo hộ giá đến tận cốc của vị Đạo sĩ Brahmadatta.

Khi ấy, Đức Long Vương Dhataraṭṭha đến đảnh lễ dưới hai bàn chân của Đức Đạo sĩ Brahmadatta, Nhạc Phụ và đảnh lễ Đức Vua Sāgarabrahmadatta, Nhạc Huynh, rồi ngồi một nơi hợp lẽ.

Tiếp đến Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā đến đảnh lễ dưới hai bàn chân của Đức Đạo sĩ Brahmadatta, Đức Phụ Vương, Bà vô cùng xúc động, nỗi vui mừng trào nước mắt, khi gặp lại Đức Phụ Vương trải qua bao năm xa cách, Bà gục đầu trên đôi bàn chân của Đức Phụ Vương Brahmadatta một hồi lâu, mới vấn an sức khoẻ, hàn huyên với nhau trong tình phụ tử thiêng liêng, rồi Bà đến đảnh lễ dưới hai bàn chân của Hoàng huynh Sāgarabrahmadatta. Hoàng huynh và Hoàng muội rất vui mừng khôn xiết trào nước mắt, hàn huyên với nhau nói không hết lời. Một cảnh tượng đoàn tụ những người thân yêu với nhau thật là thắm thiết.

Tiếp đến, các hoàng tử của bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā đến đảnh lễ dưới hai bàn chân của Đức Ông Ngoại Brahmadatta lần đầu tiên mới gặp nhau, mới biết lẫn nhau, tình cảm cũng rất là thiêng liêng! Và cùng nhau đến đảnh lễ dưới hai bàn chân của Đức Vua Cậu Sāgarabrahmadatta.

Cảnh gia đình dòng họ đoàn tụ trong tình cảm thiêng liêng thắm thiết với nhau, rồi phái đoàn Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta đảnh lễ Ông Ngoại Đạo sĩ Brahmadatta và Vua Cậu Sāgarabrahmadatta xin bái biệt trở về cõi long cung.

Đức Vua Sāgarabrahmadatta ở lưu lại đôi ba hôm sau mới ngự trở về kinh thành Bārāṇasī.

* Bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā quy thiên tại cõi long cung.

* Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta giữ gìn giới cho đến trọn kiếp, sau khi băng hà, thiện nghiệp cho quả tái sinh kiếp sau làm Đức Vua trời Sakka trong cõi Tam thập tam thiên như ý nguyện.

Và tất cả mọi nhân vật trong tích này sau khi chết, thiện nghiệp cho quả tái sinh kiếp sau trong cõi trời.

Sau khi thuyết về tích Bhūridattajātaka xong, Đức Thế Tôn truyền dạy rằng:

- Này các cận sự nam, cận sự nữ! Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta tiền kiếp của Như Lai, đang thực hành, bồi bổ các pháp hạnh Ba-la-mật cho được đầy đủ, Đức Bồ Tát Long Vương rời khỏi cõi long cung, hiện lên

cõi người, để giữ gìn bát giới uposathasīla hoàn toàn trong sạch và trọn vẹn trong những ngày giới hằng tháng như vậy.

Tích Bhūridattajātaka Liên Quan Đến Kiếp Hiện Tại

Trong tích Bhūridattajātaka này, Đức Bồ Tát tiền kiếp của Đức Phật Gotama sinh làm kiếp Đức Long Vương Bhūridatta trong thời quá khứ. Đến khi Đức Phật Gotama đã xuất hiện trên thế gian, thì hậu kiếp của những nhân vật trong tích Bhūridattajātaka ấy liên quan đến kiếp hiện tại của những nhân vật ấy như sau:

- Đức Long Vương Dhataraṭṭha, nay kiếp hiện tại là Đức Phụ Vương Suddhodana.

- Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā, nay kiếp hiện tại là Bà Chánh cung Hoàng hậu Mahāmayādevī.

- Hoàng tử trưởng Sudassana, nay kiếp hiện tại là Ngài Đại Đức Sāriputta.

 - Hoàng tử Subhoga, nay kiếp hiện tại là Ngài Đại Đức Mahāmoggallāna.

- Hoàng tử Kāṇāriṭṭha, nay kiếp hiện tại là Tỳ khưu Sunakkhatta,

 - Cậu Somadatta, nay kiếp hiện tại là Ngài Đại Đức Ānanda.

- Công chúa Ajamukhī, nay kiếp hiện tại là Đại Đức tỳ khưu ni Uppalavaṇṇā

- Thợ săn Nesāda, nay kiếp hiện tại là tỳ khưu Devadatta.

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta, nay kiếp hiện tại là Đức Phật Gotama.

10 Pháp Hạnh Ba-la-mật

Tóm lược tích Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta, tiền kiếp của Đức Phật Gotama đã thực hành pháp hạnh giữ giới Ba-la-mật bậc hạ, ngoài ra, còn 9 pháp hạnh Ba-la-mật khác cũng đồng thời thành tựu như sau:  

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta dám hy sinh, đó là pháp hạnh bố thí Ba-la-mật

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta lánh xa ngũ dục, đó là pháp hạnh xuất gia Ba-la-mật

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta suy xét đúng đắn, đó là pháp hạnh trí tuệ Ba-la-mật

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta có sự tinh tấn không ngừng, đó là pháp hạnh tinh tấn Ba-la-mật,

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta có đức nhẫn nại

chịu đựng, không hề phát sinh tâm sân, đó là pháp hạnh nhẫn nại Ba-la-mật

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta giữ gìn lời chân thật, đó là pháp hạnh chân thật Ba-la-mật

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta phát nguyện bằng lời chân thật, đó là pháp hạnh phát nguyện Ba-la-mật.

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta có tâm từ đối với người thợ săn, đó là pháp hạnh tâm từ Ba-la-mật.

- Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta có tâm xả đối với người thợ săn, đó là pháp hạnh tâm xả Ba-la-mật.

Đó là 9 pháp hạnh Ba-la-mật khác đồng thời thành tựu cùng với pháp hạnh giữ giới Ba-la-mật bậc hạ ấy.

Nhận Xét Về Tích Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta

Pháp hạnh giữ giới Ba-la-mật bậc hạ là 1 trong 10 pháp hạnh Ba-la-mật bậc hạ, cũng là 1 trong 30 pháp hạnh Ba-la-mật mà Đức Bồ Tát Chánh Đẳng Giác cần phải thực hành cho được đầy đủ trọn vẹn, để trở thành Đức Phật Chánh Đẳng Giác (Sammāsambuddha).

Pháp hạnh giữ giới Ba-la-mật đó là tác ý thiện tâm sở và 3 tiết chế tâm sở giữ gìn thân và khẩu tránh xa mọi hành ác, để cho thân và khẩu được trong sạch thanh tịnh.

Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta nhẫn nại chịu đựng nỗi khổ cốt để giữ gìn giới cho được trong sạch, gọi là pháp hạnh giữ giới Ba-la-mật bậc hạ.

Loài Long (Nāga) là hạng chúng sinh đặc biệt có thần thông biến hoá tự nhiên do quả của nghiệp (kamma-vipāka iddhi). Do đó, loài long có thể biến hoá ra thành người, chư thiên, súc sinh, v.v… Loài Long ở cõi long cung, có lâu đài toàn bằng vàng, bạc, thất báu, bằng các thứ ngọc quý….phát sinh do quả của nghiệp. 

Tích Bhūridattajātaka này có những trường hợp đặc biệt như:

* Trường hợp Thái tử Brahmadatta thành hôn với long nữ sống ở trong rừng. Long nữ hoá ra lâu đài đầy đủ tiện nghi do oai lực của long nữ. Bà long nữ sinh hạ công tử Sāgarabrahmadatta và tiểu thư Samuddajā. Hai đứa con này thuộc về loài người thật không có phép thần thông biến hoá tự nhiên do quả của nghiệp.

Như vậy, loài người nam có thể thành hôn với loài long nữ sinh con trai, con gái thuộc về loài người thật.

* Trường hợp Đức Long Vương Dhataraṭṭha thành hôn với công chúa Samuddajā, rồi rước về cõi long cung do oai lực của Đức Long Vương Dhataraṭṭha.

 Bà Chánh cung Hoàng hậu Samuddajā sống trong cõi long cung, sinh hạ được 4 đứa con: Hoàng tử trưởng Sudassana, hoàng tử thứ Bhūridatta (Đức Bồ Tát Bhūridatta là tiền kiếp của Đức Phật Gotama), hoàng tử Subhoga và hoàng tử Āriṭṭha. Bốn đứa con này thuộc về loài long có phép thần thông biến hoá tự nhiên do quả của nghiệp.

Như vậy, loài long nam có thể thành hôn với loài người nữ sinh con thuộc về loài long có thần thông biến hoá tự nhiên. 

* Trường hợp người thợ săn Nesāda và đứa con trai Somadatta xuống cõi long cung do oai lực của Đức Bồ Tát Long Vương Bhūridatta. Trong khi hai cha con người thợ săn sống ở cõi long cung, được hưởng mọi sự an lạc trong cõi long cung như loài long. Nhưng khi hai cha con trở về cõi người, thì trở lại cuộc sống bình thường như mọi người.

Như vậy, loài người có thể sống ở cõi long cung được, do nhờ oai lực của Đức Long Vương.

(Xong pháp hạnh giữ giới Ba-la-mật bậc hạ)