01-Pháp môn niệm Phật...

I-PHÁP MÔN NIỆM PHẬT

Pháp môn niệm Phật chính là niệm Ân Đức Phật.

Niệm Ân Đức Phật là một trong 10 đề mục tùy niệm (Anussati), cũng là 1 trong 40 đề mục thiền định.

Niệm Ân Đức Phật, Đức Phật thuyết dạy trong bài kinh Dhajaggasutta (Samyuttanikāya, phần Sagāthāvagga) có đoạn:

"Sace tumhākam bhikkhave arannagatānam và rukkhamūlagatānam và sunnāgāragatānam và uppajjeyya bhayam và chambhitattam và lomahamso và mameva tasmim samaye anussareyyātha".

"Itipi so Bhagavā Araham... Bhagavā' ti...

Này chư Tỳ khưu, nếu sự kinh hãi, sự run sợ, sự rùng mình rởn tóc gáy phát sanh lên đối với các con ở nơi thanh vắng, dưới cội cây, trong rừng sâu. Khi ấy các con chỉ nên niệm tưởng đến 9 Ân Đức của Như Lai rằng:

"Itipi so Bhagavā Araham, Sammāsambuddho, Vijjācaranasampanno, Sugato, Lokavidū, Anuttaro purisadammasārathi, Satthādevamanussānam, Buddho, Bhagavā".

Này chư Tỳ khưu, do nhờ niệm tưởng Ân Đức Phật, sự kinh hãi, sự run sợ, sự rùng mình rởn tóc gáy nào phát sanh, thì điều ấy bị tiêu diệt.

Hoặc nếu các con không niệm tưởng đến 9 ân đức của Như Lai, thì các con niệm tưởng đến 6 Ân Đức Pháp rằng:

"Svākkhāto Bhagavatā dhammo, Sanditthiko, Akāliko, Ehipassiko, Opaneyyiko, Paccattam veditabbo vinnūhi".

Này chư Tỳ khưu, do nhờ niệm tưởng Ân Đức Pháp, sự kinh hãi, sự run sợ, sự rùng mình rởn tóc gáy nào phát sanh, thì điều ấy bị tiêu diệt.

Hoặc nếu các con không niệm tưởng đến 6 Ân Đức Pháp của Như Lai, thì các con niệm tưởng đến 9 Ân Đức Tăng rằng:

"Suppatipanno Bhagavato sāvakasamgho.

Ujuppatipanno Bhagavato sāvakasamgho.

Nāyappatipanno Bhagavato sāvakasamgho.

Sāmīcippatipanno Bhagavato sāvakasamgho.

Yadidam cattāri purisayugāni attha purisa-puggalā. Esa Bhagavato sāvakasamgho.

Āhuneyyo, Pāhuneyyo, Dakkhineyyo, Anjali-karanīyo, Anuttaram punnakkhettam lokassa".

Này chư Tỳ khưu, do nhờ niệm tưởng Ân Đức Tăng, sự kinh hãi, sự run sợ, sự rùng mình rởn tóc gáy nào phát sanh, thì điều ấy bị tiêu diệt".

Theo bài kinh này, niệm 9 Ân Đức Phật hoặc 6 Ân Đức Pháp hoặc 9 Ân Đức Tăng đều có kết quả là tiêu diệt mọi điều kinh sợ đã phát sanh, và ngăn được mọi điều kinh sợ không thể phát sanh.

TIẾN HÀNH NIỆM ĐỀ MỤC ÂN ĐỨC PHẬT

Muốn tiến hành đề mục niệm Ân Đức Phật, trước tiên hành giả tự mình thọ Tam quy.

- Buddham saranam gacchāmi.
- Dhammam saranam gacchāmi.
- Samgham saranam gacchāmi.

- Dutiyampi Buddham saranam gacchāmi.
- Dutiyampi Dhammam saranam gacchāmi.
- Dutiyampi Samgham saranam gacchāmi.

- Tatiyampi Buddham saranam gacchāmi.
- Tatiyampi Dhammam saranam gacchāmi.
- Tatiyampi Samgham saranam gacchāmi.

Hành giả cần phải có giới trong sạch để làm nền tảng cho thiền định, thiền tuệ.

Nếu là người cận sự nam, cận sự nữ tự mình nguyện xin thọ ngũ giới, hoặc bát giới, hoặc thập giới để cho giới của mình được trong sạch và trọn đủ.

Nếu là bậc Xuất gia, Sa di cần phải thọ Tam quy và Sa di thập giới nơi một vị Đại Đức (Thầy Tế độ).

Bậc Tỳ khưu cần phải sám hối āpatti với một vị Tỳ khưu khác để cho giới của mình trở nên trong sạch và trọn đủ.

Khi hành giả có giới trong sạch và trọn đủ rồi sẽ làm nền tảng để tiến hành thiền định với đề mục niệm Ân Đức Phật này.

Chín Ân Đức Phật này chỉ có nơi Đức Phật. Ngoài Đức Phật ra, không có một Sa môn, Bà la môn, chư thiên, phạm thiên... nào có thể có đủ 9 ân đức này. Để liên tưởng đến Đức Phật, hành giả nên ngồi kiết già hoặc bán già (phái nữ nên ngồi xếp hai chân sang một bên) trước tượng Đức Phật; hoặc ngồi trước tấm hình ngôi tháp bảo tôn thờ Xá Lợi của Đức Phật; hoặc ngồi xung quanh ngôi tháp bảo tôn thờ Xá Lợi của Đức Phật; hoặc ngồi xung quanh cội Bồ Đề, nơi Đức Bồ Tát đã chứng đắc thành bậc Chánh Đẳng Giác; hoặc một nơi thanh vắng, để cho thuận lợi việc tiến hành niệm Ân Đức Phật.

Niệm Ân Đức Phật có nhiều cách:

CÁCH THỨ NHẤT

Hành giả có thể niệm đủ 9 Ân Đức Phật như sau:

"Itipi so Bhagavā Araham / Sammāsambuddho / Vijjācaranasampanno / Sugato / Lokavidū / Anuttaro purisadammasārathi / Satthādevamanussānam / Buddho / Bhagavā".

Niệm thầm ở trong tâm hằng trăm lần, hằng ngàn lần, niệm suốt thời gian ngồi niệm Ân Đức Phật, khi niệm đến Ân Đức Phật nào, định tâm an trú nơi Ân Đức Phật ấy; không những an trú nơi Ân Đức Phật ấy, mà còn phải hiểu rõ những ý nghĩa của Ân Đức Phật ấy nữa. Nhờ vậy, hành giả mới phát sanh đức tin trong sạch nơi Đức Phật, có trí tuệ sáng suốt hiểu rõ ý nghĩa mỗi Ân Đức Phật.

CÁCH THỨ NHÌ

Hành giả có thể chọn niệm một Ân Đức Phật nào trong 9 Ân Đức Phật bằng một câu Ân Đức Phật.

Ví dụ: "Itipi so Bhagavā Araham...", hoặc "Itipi so Bhagavā Buddho...". Niệm thầm ở trong tâm Ân Đức Phật ấy hằng trăm lần, hằng ngàn lần suốt thời gian tiến hành ngồi niệm Ân Đức Phật...

CÁCH THỨ BA

Hành giả có thể chọn niệm một Ân Đức Phật nào trong 9 Ân Đức Phật bằng một chữ Ân Đức Phật.

Ví dụ: "Araham... Araham... Araham..." hoặc "Buddho... Buddho... Buddho...", v.v...

Niệm thầm ở trong tâm hàng trăm lần, hàng ngàn lần, suốt thời gian tiến hành ngồi niệm Ân Đức Phật, định tâm an trú nơi Ân Đức Phật, đồng thời hiểu rõ những ý nghĩa Ân Đức Phật, để tăng trưởng đức tin trong sạch nơi Đức Phật, có trí tuệ sáng suốt hiểu rõ về ý nghĩa Ân Đức Phật.

Tất cả mọi đề mục thiền định đều có một mục đích duy nhất là định tâm an trú trong một đề mục thiền định duy nhất, không để phóng tâm chuyện này chuyện kia. Có những đề mục thiền định có thể dẫn đến cận định (upacārasamādhi) rồi tiến đến an định (appanāsamādhi) để chứng đắc các bậc thiền hữu sắc.

Riêng đối với đề mục "niệm Ân Đức Phật" là một đề mục vô cùng vi tế, sâu sắc, rộng lớn, vô lượng vô biên, nên định tâm không thể an trú trong đối tượng nhất định rõ ràng. Do đó, đề mục niệm Ân Đức Phật chỉ có khả năng dẫn đến cận định mà thôi; không thể tiến đến an định, nên không thể chứng đắc được bậc thiền nào cả.

Như vậy, cận định tâm của đề mục niệm Ân Đức Phật vẫn còn là dục giới đại thiện tâm, thuộc về dục giới thiện nghiệp.

Quả báu ở kiếp hiện tại

Dục giới thiện nghiệp được tạo do thiền định này cho quả ở kiếp hiện tại, trong khi đang tiến hành niệm Ân Đức Phật, đại thiện tâm hợp với hỉ, phát sanh hỉ lạc rất vi tế ở ý thức tâm, nên hành giả có thể ngồi niệm Ân Đức Phật hằng giờ vẫn cảm thấy an lạc lạ thường.

Do năng lực dục giới thiện nghiệp này, trong cuộc sống hằng ngày của hành giả thường được an lạc, tránh khỏi điều rủi ro tai hại một cách phi thường, phần đông mọi người kính mến, chư thiên cũng kính yêu và hộ trì hành giả.

Quả báu ở kiếp vị lai

Dục giới thiện nghiệp được tạo do tiến hành thiền định này, có phần vững chắc hơn dục giới thiện nghiệp được tạo do bố thí và giữ giới. Cho nên, hành giả khi gần chết, tâm không mê muội, tâm bình tĩnh sáng suốt. Vì vậy, sau khi chết, nếu dục giới thiện nghiệp này cho quả tái sanh làm người, thì sẽ là người có trí tuệ thuộc "hạng người tam nhân" [*], hoặc tái sanh làm chư thiên ở một trong 6 cõi trời dục giới, dầu sanh làm chư thiên ở cõi trời nào cũng có nhiều oai lực, có hào quang sáng ngời đặc biệt.

[*] Tái sanh tâm có đủ 3 nhân: vô tham, vô sân, vô si (trí tuệ)

Phương Pháp Đặc Biệt Niệm 9 Ân Đức Phật

Nước Myanmar phần đông những bậc Xuất gia: Sa di, Tỳ khưu, Đại Đức, Đại Trưởng lão và các hàng tại gia cư sĩ: cận sự nam, cận sự nữ hành thiền thường sử dụng xâu chuỗi 108 hột làm phương tiện để niệm...

Theo được biết, có rất nhiều phương pháp hành thiền niệm... bằng xâu chuỗi 108 hột. Phương pháp nào cũng cốt để cho thiện tâm an tịnh tự nhiên.

Ví dụ: Phương pháp niệm Tam quy lần theo chuỗi hột: "Buddham saranam gacchāmi..." [*] v.v...

[*] Quyển "Buddha Yin Chê Mu A Chê Piếu" do Bộ Tôn Giáo Myanmar ấn hành.

Thuở bần sư ở nước Myanmar, một hôm, đọc một tờ đặc san Phật giáo, gặp một bài pháp dạy về phương pháp niệm Ân Đức Phật bằng phương tiện xâu chuỗi 108 hột, do một Ngài Đại Trưởng Lão (không nhớ rõ pháp danh) đã phát hiện ra, trong 9 Ân Đức Phật gồm có 108 âm, và xâu chuỗi có 108 hột. Ngài dạy phương pháp tâm niệm mỗi âm, đồng thời tay lần theo mỗi hột. Khi niệm đủ 9 Ân Đức Phật gồm có 108 âm, đồng thời lần theo chuỗi đủ 108 hột.

Đây là phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật rất kỳ diệu, bởi sự khám phá có sự trùng hợp, giữa 9 Ân Đức Phật gồm có 108 âm và xâu chuỗi có 108 hột; và cũng là một phương pháp tuyệt vời, là vì giúp cho hành giả kiểm soát được tâm mình, còn như các đề mục thiền định khác thì không có tính ưu việt này.

Do đó, hành giả muốn tiến hành theo phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật này, điều trước tiên cần phải học thuộc lòng 108 âm trong 9 Ân Đức Phật, vì mỗi âm trong 9 Ân Đức Phật liên quan đến vị trí thứ tự nhất định trong chuỗi 108 hột.

Chín Ân Đức Phật theo thứ tự như sau:

"Itipi so Bhagavā Araham / Sammāsambuddho / Vijjācaranasampanno / Sugato / Lokavidū / Anuttaro purisadammasārathi / Satthādevamanussānam / Buddho / Bhagavā".

Điểm ưu việt cách niệm 9 Ân Đức Phật cùng xâu chuỗi 108 hột

Phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật này, gọi là "kỳ diệu" là vì dễ dàng làm cho tâm an trú trọn đủ 9 Ân Đức Phật, một cách liên tục trước-sau. Và gọi là "tuyệt vời" là vì tự mình có thể kiểm soát biết mình tiến hành niệm 9 Ân Đức Phật đúng theo phương pháp này.

Bởi vì phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật bằng xâu chuỗi 108 hột này có hai đặc tính ưu việt như sau:

1- Theo dõi Ân Đức Phật trước - sau liên quan với nhau.

2- Kiểm soát được tâm mình.

1- Theo dõi Ân Đức Phật trước - sau liên tục với nhau như thế nào?

Ân Đức Phật thứ nhất: "Itipi so Bhagavā Araham".

Tiếp theo Ân Đức Phật thứ nhì: "Itipi so Bhagavā Sammāsambuddho".

Và tiếp tục như vậy cho đến Ân Đức Phật thứ 9: "Itipi so Bhagavā".

Như vậy, mỗi Ân Đức Phật đều bắt đầu giống nhau là: "Itipi so Bhagavā", khiến cho hành giả phải chú tâm đặc biệt, nếu không chú tâm để ý thì dễ lộn Ân Đức Phật này sang Ân Đức Phật kia. Sự thật, 9 Ân Đức Phật này, mỗi Ân Đức Phật có một vị trí thứ tự nhất định trong xâu chuỗi 108 hột, không thể thay đổi. Cho nên hành giả cần phải thận trọng, chú tâm nhiều.

Ví dụ:

Bắt đầu niệm Ân Đức Phật thứ nhất rằng: "I-ti-pi-so-Bha-ga-vā-A-ra-ham" tâm niệm mỗi âm, tay lần theo mỗi hột, tiếp tục đến niệm Ân Đức Phật thứ nhì cũng bắt đầu bằng: "I-ti-pi-so-Bha-ga-và..." khiến hành giả liên tưởng đến Ân Đức Phật trước gọi là gì? Tự trả lời chính xác Ân Đức Phật trước gọi là Araham, vậy Ân Đức Phật tiếp theo sau phải là "Sammāsambuddho". Hành giả niệm "Sam-mà-sam-bud-dho", tâm niệm mỗi âm, tay lần theo mỗi hột, cứ như vậy liên tưởng Ân Đức Phật trước - Ân Đức Phật sau, cho đến Ân Đức Phật thứ 9 sau cùng là "I-ti-pi-so Bha-ga-và".

Hành giả có trí nhớ (niệm) và trí tuệ cùng với tâm tinh tấn tiến hành niệm 9 Ân Đức Phật khắng khít với nhau, không có khoảng thời gian trống nào, để tâm nghĩ đến chuyện này, chuyện kia. Như vậy, hành giả niệm Ân Đức Phật nào, tâm an trú ở Ân Đức Phật ấy, giúp cho định tâm an trú trọn đủ 9 Ân Đức Phật một cách liên tục suốt thời gian tiến hành niệm 9 Ân Đức Phật.

Đó là một đặc tính ưu việt của phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật bằng chuỗi 108 hột này.

2- Kiểm soát được tâm mình như thế nào?

Phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật bằng cách sử dụng xâu chuỗi 108 hột làm phương tiện.

Phương pháp này có một sự trùng hợp kỳ diệu giữa 9 Ân Đức Phật gồm có 108 âm và xâu chuỗi có 108 hột, hành giả chú tâm niệm mỗi âm trong 9 Ân Đức Phật, đồng thời tay lần theo mỗi hột trong xâu chuỗi cho đến âm "Và" cuối cùng của Ân Đức Phật thứ 9 là Bha-ga-và, đồng thời đến hột cuối cùng của xâu chuỗi 108 hột, qua một vòng chuỗi hột.

Như vậy, gọi là hành giả tiến hành đúng theo phương pháp này, cứ mỗi lần niệm 9 Ân Đức Phật đúng theo phương pháp, hành giả tâm cảm thấy hoan hỉ, nhiều lần đúng, thì tâm càng thêm hoan hỉ dẫn đến phát sanh tâm hỉ lạc.

Hành giả tiến hành niệm 9 Ân Đức Phật theo phương pháp này, tâm niệm mỗi âm, tay lần theo một hột cho đến âm "Và" cuối cùng của Đức Phật thứ 9 là "Bha-ga-và", đồng thời qua một vòng chuỗi 108 hột. Nếu gặp phải dư hoặc thiếu, không đúng 108 hột, như vậy, hành giả biết ngay rằng: "đã tiến hành niệm 9 Ân Đức Phật không đúng theo phương pháp này".

Nhờ biết như vậy, hành giả càng chú tâm ghi nhớ, có niệm (tâm sở) và trí tuệ tốt hơn, cần có sự cố gắng tinh tấn nhiều hơn để tiếp tục tiến hành tâm niệm mỗi âm, tay lần theo mỗi hột, càng chú tâm theo dõi mỗi âm trong 9 Ân Đức Phật đồng thời lần theo mỗi hột để cho đúng theo phương pháp này.

Hành giả tiến hành niệm 9 Ân Đức Phật, tâm niệm mỗi âm, tay lần theo mỗi hột, chỉ cần qua một vòng chuỗi 108 hột là biết ngay [*] mình hành đúng hay hành sai phương pháp, không phải mất thì giờ.

[*] Trong chuỗi 108 hột này, mỗi hột có một vị trí "âm" nhất định, hành giả có thể làm dấu màu đỏ ở 9 âm cuối của 9 Ân Đức Phật: cuối cùng của Ân Đức Phật thứ nhất là ham, vị trí hột số 10; Ân Đức Phật thứ nhì là dho = hột số 22; Ân Đức Phật thứ ba là no = hột số 37; Ân Đức Phật thứ tư là to = hột số 47; Ân Đức Phật thứ năm là dù = hột số 58; Ân Đức Phật thứ sáu là thi = hột số 77; Ân Đức Phật thứ bảy là nam = hột số 92; Ân Đức Phật thứ tám là dho = hột số 101; Ân Đức Phật thứ 9 là và = hột số 108. Như vậy, mỗi khi hành giả tâm niệm mỗi âm, tay lần theo mỗi hột, thấy sai vị trí, nên biết hành sai phương pháp, hành giả có thể bắt đầu trở lại.

Đó là một đặc tính ưu việt của phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật bằng xâu chuỗi 108 hột này, có thể kiểm soát được tâm của mình.

Không chuỗi hột, khó kiểm soát tâm mình

Một số hành giả thường hay phóng tâm, hoặc suy nghĩ miên man hết chuyện này sang chuyện khác, khi họ niệm Ân Đức Phật không có xâu chuỗi 108 hột, thì khó kiểm soát được tâm của mình.

Ví dụ:

- Trường hợp hành giả tiến hành niệm Ân Đức Phật trở thành thói quen. Nghĩa là "miệng vẫn niệm thầm, tâm vẫn lo nghĩ chuyện này chuyện kia mà không hay biết", cho nên tâm không an trú nơi Ân Đức Phật nào cả, tưởng lầm mình đang niệm Ân Đức Phật.

- Trường hợp hành giả tiến hành niệm Ân Đức Phật, được một lúc tâm xao nhãng, không còn chú tâm niệm Ân Đức Phật, phát sanh phóng tâm chuyện này chuyện kia một hồi lâu mà vẫn không hay biết, đến khi sực tính lại mới biết mình phóng tâm...

Những trường hợp xảy ra như vậy, vì hành giả không có một dụng cụ phương tiện nào để kiểm soát được tâm của mình.

Vì vậy, phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật bằng xâu chuỗi 108 hột dùng làm phương tiện có thể kiểm soát tâm của mình một cách hữu hiệu hơn phương pháp nào khác, nhất là đối với người hay phóng tâm, lo nghĩ, hay quên,...

PHƯƠNG PHÁP NIỆM PHẬT PHỔ THÔNG

Những người thường hay phóng tâm, lo nghĩ chuyện này, chuyện kia; những người suy nghĩ miên man; những người có nhiều công việc đa đoan; những thương gia lắm công nhiều việc, thường hay lo nghĩ suy tư; những học sinh, sinh viên theo học nhiều môn, ôn nhiều bài, học khó hiểu, khó nhớ lâu; những người đang ở tâm trạng băn khoăn lo ngại, do dự một vấn đề nào đó chưa dứt khoát... Tất cả những hạng người này muốn tiến hành thiền định không dễ dàng, bởi vì tâm của họ khó an trú một đề mục thiền định duy nhất nào làm đối tượng.

Tuy vậy, đối với những hạng người này có thể tiến hành phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật bằng xâu chuỗi 108 hột, chắc chắn sẽ có kết quả tốt hơn, dễ dàng làm cho tâm trí mau chóng ổn định tự nhiên. Khi tâm trí ổn định, phát sanh trí tuệ sáng suốt, làm chủ mọi hành động, lời nói, ý nghĩ; chắc chắn đem lại sự lợi ích, sự tiến hóa, sự an lạc cho mình và tất cả mọi người, mọi chúng sinh.

Đối với những người bệnh tật, già yếu; những người bệnh hoạn ốm đau, không thể ngồi dược, thì có thể nằm lắng nghe băng đĩa hướng dẫn niệm mỗi âm, tay lần theo mỗi hột, cũng có thể giúp cho tâm của họ được ổn định an tịnh.

Cho nên, phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật bằng xâu chuỗi 108 hột này không những riêng cho các hành giả, mà còn có thể áp dụng chung cho mọi tầng lớp, nhất là những người bình thường khó tiến hành pháp môn thiền định. Bởi vì tâm của họ khó an trú trong một đề mục thiền định nào nhất định làm đối tượng. Còn phương pháp niệm 9 Ân Đức Phật bằng xâu chuỗi 108 hột này, giúp cho họ dễ dàng định tâm trong từng mỗi Ân Đức Phật, nhờ phương pháp "tâm niệm mỗi âm, tay lần theo mỗi hột".

Khi niệm đến Ân Đức Phật nào, hành giả nên có trí tuệ hiểu biết rõ ý nghĩa của Ân Đức Phật ấy.

Nói chung, mọi phương pháp tiến hành niệm Ân Đức Phật, điều trước tiên cũng là điều thiết yếu nhất, hành giả cần phải học hỏi, nghiên cứu cho hiểu biết rõ ý nghĩa mỗi Ân Đức Phật một cách rành rẽ, thông thạo. Mỗi khi niệm đến Ân Đức Phật nào, có trí tuệ hiểu biết rõ ý nghĩa của Ân Đức Phật ấy. Cũng như nói một thứ tiếng, mình hiểu điều mình nói, mình nói điều mình hiểu và người nghe cũng hiểu được.

Như vậy, hành giả mới phát sanh đức tin trong sạch nơi Đức Phật, có trí tuệ sáng suốt, phát sanh hỉ lạc.

Để tăng thêm đức tin trong sạch, hành giả nên tìm hiểu con số 108 có liên quan đến pháp trong Phật giáo.

Atthasatam là con số 108.

Trong các Chú giải có đề cập đến tanhà = tham ái có 108 loại như: atthasatam tanhāvicaritam: tham ái tính đầy đủ gồm có 108 loại, là nhân sanh khổ đế (dukkhasamudayasacca), là ác pháp nên diệt, là một sự thật chân lý trong tứ đế (catusacca).

Trong bài kinh Ratanasutta, danh từ ghép atthasatam dính liền với nhau trong câu:

"Ye puggalā atthasatam pasatthā...".

"108 hạng Thánh nhân mà chư bậc Thiện trí như Đức Phật v.v... đều tán dương ca tụng...".

Phân chia 108 hạng Thánh nhân như sau:

A- 4 Thánh Quả gồm có 100 hạng Thánh nhân.

1- Bậc Thánh Nhập Lưu gồm có 24 hạng (3 hạng Thánh Nhập Lưu x 4 pháp hành (patipadā) x 2 phận sự (dhura) thành 24 hạng).

2- Bậc Thánh Nhất Lai gồm có 24 hạng (3 hạng Thánh Nhất Lai x 4 pháp hành x 2 phận sự thành 24 hạng).

3- Bậc Thánh Bất Lai gồm có 48 hạng (5 hạng Thánh Bất Lai x với 4 cõi suddhāvāsa bậc thấp thành 20, + 4 bậc Thánh Bất Lai ở cõi akanittha (trừ bậc Thánh Uddhamsota akanitthagāmi) là 24, x 2 phận sự thành 48 hạng).

4- Bậc Thánh Arahán gồm có 4 hạng (2 hạng Thánh Arahán x 2 phận sự thành 4 hạng).

B- 4 Thánh Đạo gồm có 8 hạng Thánh (4 Thánh Đạo x 2 phận sự thành 8 hạng).

Tổng cộng 24 + 24 + 48 + 4 + 8 = 108 hạng Thánh nhân.

Như vậy, hành giả niệm 9 Ân Đức Phật gồm có 108 âm, còn có liên quan đến con số 108 hạng Thánh nhân là bậc Thánh Thanh Văn đệ tử của Đức Phật.

-ooOoo-